ई-ज्ञानाचा खजिना...( लेख क्र . १९ )
अन्न, वस्त्र, निवारा या तीन मुलभूत गरजांमध्ये आज भर पडली आहे, ती इंटरनेटची. सकाळी उठल्यापासून ते रात्री झोपेपर्यंत आपण विविध गोष्टी या महाजालावर शोधत असतो. यूपीएससी परीक्षेसाठी इंटरनेट प्रभावीपणे वापरल्यास आपण भरपूर वेळ आणि ऊर्जा वाचवू शकतो. इंटरनेट म्हटले की नजरेसमोर येते गुगल. जगातील कोणतीही माहिती या सर्च इंजिनवर उपलब्ध आहे. पण इथे माहिती कशी शोधावी ही एक कला आहे. गुगल उघडल्यावर web, Images, map, video असे अनेक पर्याय आपल्याला दिसतात. त्याचा योग्य वापर करावा. उदा, तुम्हाला ग्रीसच्या अर्थव्यवस्थेविषयी माहिती हवी असेल तर Greece Financial Crisis असे टाइप करून newsवर क्लिक करावे, म्हणजे या विषयीची खडानखडा माहिती उपलब्ध होईल. गुगलनंतर सगळ्यात जास्त माहितीचा खजिना उपलब्ध असलेली वेबसाइट म्हणजे विकिपीडिया. येथे एखाद्या विषयावरची सखोल माहिती तुम्हाला मिळेल. कोणतीही घटना घडल्यानंतर ५ ते १० मिनिटांत या वेबसाइटवर संपूर्ण माहिती उपलब्ध असते. NCERTच्या पुस्तकांचे नागरी सेवा परीक्षेत अनन्यसाधारण महत्त्व आहे. ही सर्व पुस्तके http://www.ncert.nic.in/ या वेबसाइटवर उपलब्ध आहेत. ती डाऊनलोड करून कधीही वाचता येतात. सर्व वृत्तपत्रे आणि मासिकांच्या स्वत:च्या वेबसाइट असतात. त्यांचा पुरेपूर वापर करावा. आपल्याला आवडलेली किंवा परीक्षेच्या दृष्टीने महत्त्वाची माहिती किंवा लेख बुकमार्क करून ठेवावेत, जेणेकरून ते पुढे कामास येतील. योजना, कुरुक्षेत्र या मासिकांचे एक वर्षाचे अंक ऑनलाइन उपलब्ध आहेत, त्याचप्रमाणे India Year Book हा माहितीकोशही पीडीएफ स्वरूपात उपलब्ध असतो. शासकीय योजना, कायदे, विधेयके यांच्या इत्यंभूत माहितीसाठी http://www.prsindia.org/ यावर भेट द्या, मात्र संपूर्ण वेबसाइट वाचायची गरज नाही. सारांश वाचला तरी पुरेसा आहे. त्याचप्रमाणे http://pib.nic.in/ या वेबसाइटला रोज एकदा तरी भेट द्या. महत्त्वाचे शासन निर्णय या वेबसाइटवर उपलब्ध असतात. पूर्व परीक्षेत भारतीय संस्कृतीवरील प्रश्नांची संख्या वाढली आहे. या विषयावरील सर्व प्रश्नांची तयारी ccrtindia.gov.in यावरून मिळेल. www.gktoday.in यावर भरपूर वस्तुनिष्ठ माहिती उपलब्ध आहे. अर्थशास्त्राच्या संकल्पना arthpedia यावर आढळतील. मराठी माध्यमातून तयारी करणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी मराठी विश्वकोश किंवा कुमार विश्वकोश या वेबसाइट उपयुक्त ठरतील. indiankanoon.org, india.gov.in/ या वेबसाइट विविध टप्प्यांवर कामास येतात. शिवाय गेल्या वर्षीच्या प्रश्नपत्रिका आणि अभ्यासक्रमासाठी आपलं भविष्य घडवणारं www.upsc.gov.in ही वेबसाइट आहेच!
महत्त्वाची अॅप्लिकेशन्स
स्मार्टफोन आता आपल्या आयुष्याचा अविभाज्य घटक झाला आहे. पण हा स्मार्ट फोन अधिक स्मार्टपणे वापरला तर आयुष्य सुकर होऊ शकते. दर पाच मिनिटांनी फेसबुक किंवा व्हॉट्सअपवर काही आलंय का हे बघण्यासाठी आपण फोन बघत असतो. त्याच फोनमध्ये Constitution of India हे अॅप डाऊनलोड केले आणि चहा पिता-पिता एखादं कलम वाचलं तर? चांगली कल्पना आहे ना? आपण वाचत असलेल्या वृत्तपत्राचे अॅप जर वापरले तर तयारी आणखी सोपी होऊ शकते. प्रवासात येता-जाता यूट्युबवर एखादे व्हिडीओ ट्युटोरिअल बघितला तर हा वेळही सत्कारणी लागू शकतो. डीडी न्यूज, एअरसारखे अॅप शासन निर्णयांसाठी उपयुक्त आहेत. व्हॉट्सअपवरही (फक्त) अभ्यासविषयक बाबींसाठी ग्रूप तयार करून उपयुक्त माहितीची देवाणघेवाण होऊ शकते.
इंटरनेट वापरतानाची काळजी
इंटरनेट हे अभ्यासासाठी प्रभावी माध्यम ठरत असले तरी ते पुस्तकांना पर्याय नाही. तेव्हा आपला नेहमीचा अभ्यास सुरू ठेवा. इंटरनेट किती आणि कोणत्या वेळी वापरावे हे आधी ठरवून घ्या. अभ्यास करताना इंटरनेट वापरताना फेसबुक आणि ट्विटरचा मोह कटाक्षाने टाळावा. यूट्युबचा वापर करत असाल, तर फक्त उपयुक्त व्हिडीओ बघण्यासाठीच करा. व्हॉट्सअपवर अभ्यासासंबंधी ग्रूप असेल तर फक्त तीच माहिती शेअर करा. वायफळ गप्पा टाळा, अन्यथा वेळ वाया जाण्याशिवाय दुसरे काहीही साध्य होणार नाही. विकसित तंत्रज्ञानामुळे माहितीचा विस्फोट होतोय. पण आपले इप्सित साध्य करण्यासाठी आपण त्याचा कसा वापर करतो, यावर यशापयश अवलंबून आहे. तेव्हा तंत्रज्ञान आपल्यासाठी आहे, आपण तंत्रज्ञानासाठी नाही, हे सतत लक्षात ठेवा आणि पुढे जा.
( स्पर्धा परीक्षा तज्ज्ञ )
सौजन्य …………. महाराष्ट्र टाईम्स Maharashtra Times
No comments:
Post a Comment