पूर्वपरीक्षेची अपूर्वाई .....( लेख क्र .१० )
...
होमवर्क
पूर्वपरीक्षेची तयारी परीक्षेच्या किमान पाच महिने आधी सुरू केली पाहिजे. काहीजण म्हणतात की आयोगाने परीक्षेची जाहिरात प्रकाशित केली की आपण तयारीला लागू. पण, जाहिरात ते पूर्वपरीक्षा हा कालावधी आता फारतर तीन महिने असतो आणि तो तयारीला पुरेसा नसतो. जाहिरात तर येणारच असते. किंबहुना त्याचे वेळापत्रक आयोग वर्षाच्या सुरुवातीला घोषित करतो. मग थांबायचे कशासाठी?
कोणी नोकरी करून परीक्षा देत असेल तर त्यांनी शेवटचे काही दिवस तरी सुट्टी मिळेल याची काळजी आधीच घ्यावी. पूर्णवेळ अभ्यास करणाऱ्यांनी किमान आठ ते दहा तास अभ्यास करावा व परीक्षा जवळ आल्यावर तो बारा ते चौदा तासांवर नेऊन ठेवावा किंवा तसा तो आपोआपच जाईल.
चालू घडामोडींचा सामना
स्पर्धापरीक्षांमध्ये चालू घडामोडींवर आधारित प्रश्न भरपूर असतात. या घडामोडी सारख्या बदलतात व त्या लक्षात ठेवायला कठीण वाटतात. शिवाय पूर्व, मुख्य व मुलाखती अशा प्रत्येक टप्प्याच्या वेळी चालू घडामोडींचा नव्याने अभ्यास करावा लागतो. त्यामुळे एरवी रोजच्या पेपरमधून घडामोडींच्या संपर्कात राहा आणि नोंदी बाजूला काढून ठेवा. शेवटच्या महिन्यात चालू घडामोडींना जास्त महत्त्व द्या. विशेषतः शेवटचे दहा दिवस. कारण चालू घडामोडी अल्पकालिन स्मरणशक्तीत ठेवलेल्या चांगल्या. काही गोष्टी तर इतक्या तथात्मक असतात जसे फ्रेंच ओपन स्पर्धेचे विजेते व उपविजेते की त्या परीक्षेच्या दिवसापर्यंत आठवल्या तरी खूप झाले. नंतर नाही लक्षात राहिल्या तरी फरक पडत नाही.
सरावाचे महत्त्व
पूर्वपरीक्षेच्या तयारीसाठी प्रश्न सोडवायची तयारी भरपूर करावी लागते. कारण आपण अभ्यास करतो तसेच्या तसे प्रश्न परीक्षेत येत नाहीत; तर, थोडे फिरवून येतात. अशावेळी गोंधळायला होते व उत्तर येत असतानाही चुका होतात. थोडक्यात पर्यायी प्रश्न सोडवणे हा एक कौशल्याचा भाग आहे व ते कौशल्य सरावाने साध्य करता येते. आपण सायकल चालवायला शिकतो त्यासारखेच हे एक आहे. यासाठी बाजारामध्ये विविध प्रकाशनांच्या क्वेश्चन बँक मिळतात. त्यातही सरावासाठी भरपूर प्रश्न मिळतात. त्यापैकी किती प्रश्न सोडवायचे? त्यावर 'जास्तीत जास्त' हे उत्तर. मी 'पूर्वपरीक्षेच्या आधी ५० ते ६० हजार प्रश्न सोडवीन', असे महत्त्वाकांक्षी लक्ष्य ठेवायला काहीच हरकत नाही. आकडा जास्त वाटला तरी एकदा हात बसला तर प्रश्न भराभर सुटू लागतात. कुठले ग्रह सुलटे फिरतात व कुठले ग्रह उलटे हे एक-दोनदा चुकले की पुढच्यावेळी आपोआप लक्षात राहते. शेवटचा महिना तर नवीन अभ्यास थांबवून अशा प्रकारचे प्रश्नसंच सोडवण्यावरच भर द्यायचा. त्यातूनही खूप नवीन माहिती मिळते व ज्ञानप्राप्ती होते.
- भूषण देशमुख
(लेखक मुंबईच्या राज्य प्रशासकीय व्यवसाय मार्गदर्शन संस्थेमध्ये प्राध्यापक आहेत.)
सौजन्य …………. महाराष्ट्र टाईम्स Maharashtra Times
No comments:
Post a Comment